De wekker gaat iedere werkdag om 6 uur.De dag wordt begonnen met een verfrissende douche, want zelfs met de ventilator op volle toeren is het 's nachts meestal zweten. Daarna grondig insmeren met zonnebrand en anti-mug, flesjes water vullen en tas inpakken, waarin het flesje desinfect niet mag ontbreken. Daarna bewegen we ons naar het 'reastaurant' van Smiley's voor het ontbijt. Deze bestaat uit een onvervalste franse petit, maar zeg maar gerust grande, pain. Een Franse kolonie zijn geweest, heeft zo zijn voordelen.. Deze pain wordt lekker met pindakaas of chocopasta besmeerd en met een kop thee is dit een goed begin van de dag. Chocopasta en pindakaas is hier 'gewoon' verkrijgbaar, hiervoor moet jewel enige, extra, dollars neerleggen, welke we er zeker voor over hebben!! Nadat we ook de nodige vitamine- en malariapillen achter de kiezen hebben, kunnen we er weer helemaal tegenaan!

Rond kwart over 7 komt de tuktuk voorrijden. Pure! heeft een eigen tuktuk en hiervoor een chauffeur in dienst. Hiermee worden niet alleen wij, de vrijwilligers, van Siem Reap naar het PDC vervoerd, maar ook de dagelijkse boodschappen en 20l. cans met water, welke op één van de vele markten in Siem Reap worden gekocht. Onze dagelijkse ochtendstop is bij deze markt en we zijn blij dat we momenteel maar met 2 vrijwilligers zijn, want door de tassen voedsel, schoolspullen, watercans etc.. blijft er niet veel (been)ruimte meer over in de tuktuk.. Hiernaast wordt de tuktuk ook gebruikt om kinderen, eventueel met ouders of begeleiding vanuit PDC te vervoeren naar de betere medische mogelijkheden.

Iets voor 8en arriveren we bij PDC. Daar worden we hartelijk onthaald door de kindertjes, welke al ruim op tijd aanwezig zijn. Vrijwel meteen vanuit de tuktuk kunnen en gaan we aan slag. De eerste zorg is dat alle kinds hun PDC-shirtje aantrekken en daarna kan de werkdag beginnen!

We zijn inmiddels dinsdag en dat betekend dat ik het eerste half uurtje met de mediumgroep engelse boekjes ga lezen.
Om half 9 beginnen de lesuren en dinsdag staat Engels, de workshop en computerles op het programma. Om 4uur is de laatste middagles afgelopen. Onze laatste taak is dan nog: de shirtjes weer verzamelen, welke de kinderen zelf netjes opvouwen. En dan staat de tuktuk alweer klaar om ons naar huis te brengen.
Drie kwartier later zijn we weer in Siem Reap. Om daar vervolgens de voorbereidingen voor de volgende dag te treffen voor de diverse lessen, boodschapjes doen, (wanneer mogelijk) internetten (daarover later meer..), douchen en eten.
's Avonds eten we vaak gewoon ‘thuis', in het restaurant van Smiley's, omdat we het allemaal wel welletjes vinden en weinig puf meer hebben om nog op de fiets te stappen of uberhaupt de deur uit te gaan. Bovendien is het eten hier ook prima. Het bestellen is een ander verhaal..
Net als in Nepal, is het ook hier verstandig naast je eerste keus nog een alternatief gerecht, en in sommige gevallen twee alternatieven, te hebben. Want ondanks dat de kaart veel te bieden heeft, betekent dat nog niet dat dat ook geserveerd kan worden.. Of het bestelde vereist enige voorbereidingstijd, wat wel netjes gemeld wordt wanneer dit langer dan 20 minuten is. En dan hebben we het nog niet eens over het communiceren.. In zijn algemeenheid is het Engels niet heel goed, in elk geval niet goed te verstaan. Maar iedere avond lukt het ons weer de bestelde maaltijd onder ons neus geschoteld te krijgen en tot nu toe heb ik nog geen avond hetzelfde gegeten.

Woensdags begin ik de dag met het halfuurtje dictee voor mijn eigen groep. Het eerste lesuur rekenen , daarna is het tijd om het shirt te wassen en tanden te poetsen. Daarna de workshop, welke deze dag het thema: ‘Boomplantdag' had.
Het was de hoogste tijd dat de tuintjes van alle groepen weer eens flink onderhanden genomen werden. De mouwen werden opgestroopt en deze kinderen zijn niet gek: teacher mocht eerst zelf even het goede voorbeeld geven.. Nou, daar ging ik.. met mijn totáál-niet-groene vingers.. de Cambodjaanse aarde in..!! Naast een nest rode mieren waar ik middenin stond ..en dat merk je snel.. verder gelukkig weinig ongedierte tegengekomen. En kwam er wel iets boven dan had één van de kinderen dit ongedierte al lang bij een van z'n klasgenootjes in het shirt gestopt en dat was natuurlijk reuze grappig.. gelukkig bleef de teacher hierin bespaar!
Het achterstallige onderhoud weg kunnen werken, waardoor er weer plaats was voor wat nieuws. Dinsdagmiddag hadden we met Ineke al boompjes en plantjes gehaald bij het plaatselijke 'tuincentrum'. Alle groepen mochten 2 boompjes of plantjes in hun bak planten. Na enige opstart problemen kregen de kinderen uiteindelijk toch de smaak te pakken en zagen ze natuurlijk ook de tuintjes van de overige groepen, waardoor er een heuse competitie ontstond. Het ene boompje werd niet mooier en beter geplant als het andere. Hele constructies werden neergezet en tijdens het planten werd er zelfs op de positie ten opzichte van de zon gelet ..hier ben ik maar afgehaakt.. Uiteindelijk stonden er naast de 2 grotere ‘verplichte' planten ineens ook allerlei andere stekjes van bloemen, planten en vast hier en daar ook wat onkruid, elders uit de PDC tuin bemachtigd.
De kinderen waren bijna niet meer te stoppen, maar zijn uiteindelijk toch naar de laatste les, living vlaues, gegaan en dat betekend dat ik mijn tussenuur heb.
's Avonds hadden we met Mirte afgesproken en zijn we uiteten geweest in het centrum. Zij heeft 2 fietsen voor ons kunnen regelen, zodat wij ons iets mobieler kunnen bewegen (en eventueel, misschien, ooit, nog eens een keer op de fiets naar het PDC kunnen..)

Donderdag ga ik het eerste half uurtje engelse boekjes lezen met de mediumgroep. Het eerste lesuur is Engels. Daarna worden de tanden gepoetst en staat sport op het programma. Gedoucht komen de kinderen het lokaal van de laatste les: computeren binnen.
Nadat we na deze werkdag weer in Smiley's arriveerden, kennis gemaakt met de Cambodjaanse moessonregen en die viel me reuze mee. In tegenstelling tot Nepal, wordt het hier dezelfde dag ook weer eens droog :D

De laatste dag van de werkweek geef ik het eerste half uur mijn eigen groep weer een engelse woordjes dictee (waarbij ze geen idee hebben wat de woorden betekenen)
Het eerste lesuur beginnen we weer met Engels. Daarna tandenpoetsen en vrijdag is het weer shirtjes-wasdag. Daarna workshop, welke ik deze dag besteed heb aan groepsspellen, welke ook allemaal niet nieuw voor ze waren. Het laatste uur heb ik weer een tussenuur, omdat de kinderen dan living values hebben.
Van Pek, één van de jongens uit de ochtendgroep, kreeg opweg naar de wasplaats een bloemetje. Heel lief, maar deze was geplukt uit de tuin van het PDC.. EN dàt mag niet. Ik kon er wel om lachen, maar heb hem toch maar even gezegd dat hij zijn bloemstukje volgende keer ergens anders moet scoren.

Na deze eerste week kan ik jullie, na vorige keer de feiten genoemd te hebben, nu de persoonlijke ervaring en mening per les geven:

# engels
Ik probeer zoveel mogelijk ook les te geven, met nadruk op probeer.. De engelse woordenschat van 'mijn kindjes' blijkt nog niet heel groot te zijn en daardoor gaat deze les vaak grotendeels in het Khmer. Daarnaast blijkt de Phonics-methode iets anders als het ABC, wat ik ken, te zijn en dat levert nog al eens verwarring op. Voor mijzelf, tussen mij en de kinderen en tussen mij en Samnang..

Sabine en ik hebben al wel kostelijk kunnen lachen om diverse uitspraken, constateringen of antwoorden die op onze vragen gegeven worden.
Zo ging het bij engels over tegenstellingen. Big-Small, pretty-ugly, tall-short, fat and thin.. Zonder enige schaamte wordt er dan gezegd: Teacher, You're fat! Ik neem het maar niet te persoonlijk en (hoewel ze altijd zeggen: kinderen spreken de waarheid..) ga ik er maar vanuit dat ze groot bedoelen!!
Waar ze in Nepal bewegende sterren zien, zien ze hier ‘rockets' door de lucht vliegen.. Ik heb een aantal keer moeten herhalen dat het een aeroplane is en zal binnenkort nog eens testen of ze het begrepen en onthouden hebben.
Als Samnang kleine conversaties begint, naar mij wijst en de kinderen vraagt: ‘is she the teacher?' dan kan het maar zo dat ze weer eens antwoorden: ‘yes it can' opzich best grappig, maar het is ook een maatstaaf voor het niveau en dan zie je dat ze de helft van de tijd geen idee hebben wat ze zeggen..
Daarnaast weten ze vaak niet eens in welk land ze leven en zijn ze letterlijk nog nooit buiten de communitiegrenzen geweest. En ondanks dat enkele kinderen een horloge draagt, kunnen ze geen klok kijken. Hun biologische klok werkt daarentegen perfect, want ze weten altijd precies wanneer een lesuur afgelopen is..

# rekenen
Seut volgt netjes het uitgewerkte programma wat PDC voor rekenen gemaakt heeft. Deze leest hij als de les begonnen is nog snel even door. En als hij zelf een opdracht moet bedenken, is dat mijn taak!
Nadat ik eerst Seut heb uitgelegd hoe de getallenlijn verder gaat of wat de uitkomst van de som is, kan de les beginnen en kan ik het de kinderen uitleggen. Naast engels leren de kinderen in deze les ook in het Khmer rekenen en elke les weer moet ik Seut vragen of hij dat onderdeel van me over wil nemen.. en ook de kinderen begrijpen nog steeds niet dat ik géén Khmer spreek, versta of schrijf.
Ook het niveau van het rekenen is niet echt hoog. Tellen tot 10 gaat, tussen 10 en 20 wordt het lastig en na 20... (zover kom ik vaak niet eens) We zijn nu aan het optellen en aftrekken en met een flinke portie geduld kan ik het optellen redelijk noemen en aftellen.. daar is nog ietsje meer geduld voor nodig..

# sport
Dat sport voorgeschreven lessen heeft, heb ik nog niet kunnen merken in de uitvoering en heb ik jullie vorige keer kunnen vertellen omdat het zwart op wit stond! Sportleraar Sopheak is 17 jaar (zelf eigenlijk nog een kind) Hij doet het leuk, maar heeft niet altijd evenveel overwicht. En mijn kindertjes willen elkaar nog wel eens in de haren vliegen (gewoon omdat ze dat leuk vinden enomdat dat hier redelijk normaal is..)
Af en toe doe ik even mee met de sportles, maar met gemiddeld 35?C op het boze bolletje, zweet ik ook wel genoeg zonder te sporten ;) Owh en ook deze les is overgoten met Khmer..
Eerst maar even iets over de taal: Khmer is de meest gesproken taal in Cambodja en is een taal opzich. Deze bestaat niet uit woorden, maar voornamelijk uit omschrijvingen. En klinkt in mijn oren niet echt als charmant door de korte, felle en harde klanken. Het is net alsof je bij een vol en overstuur kippenhok staat. Nu is het Khmer voor westerlingen bijna een onbegonnen missie, andersom kost het Cambodjanen ook enige moeite om zich de engelse klanken eigen te maken. Dat verklaart dan ook wel grotendeels het niveau..
Owh en laten we het al helemaal niet over Nederlandse klanken hebben.. Of beter gezegd Friese, met betrekking tot mijn naam.. Ik luister tegenwoordig ook naar de naam: Sascha.

# computeren
Nadat ik er zelf 2 lessen over heb gedaan om de computerprogramma's waarmee gewerkt wordt te snappen, kan ik nu ook de kinderen helpen. Elke les beginnen ze met rijtjes engelse woorden overtypen. Mijn rol begint als ze daarmee klaar zijn en ik deze moet controleren en corrigeren. Omdat Seut, van het rekenen, ook deze les geeft, is het volgende onderdeel: getallenlijnen. Deze moeten de kinderen in paint maken en daar zijn ze alleen al een halve les mee bezig. Deze getallenlijnen zijn vaak door mij bedacht, en ja inmiddels ook die in het Khmer :D. Ik leg ook hier alles eerst Seut uit en daarna de kinderen (optimaal lesgeven!) En als er nog tijd over is ..wat vaak niet het geval is.. mogen ze een spelletje gaan doen.

# Workshops
Leuk! Een heel lesuur naar eigen inzicht invullen. Even lekker creatief aan de slag! Na de introductie meteen zitten brainstormen met Sabine en allerlei leuke ideëen bedacht.
Dachten wij! Alle leuke freubel en knutselideëen zijn de revue al eens gepasseerd en hierin zijn de kinderen zonder enige twijfel verwend! Niks is leuk en goed genoeg en daardoor zijn de 3 workshop momenten elke keer weer een uitdaging!

# Lunchtijd
Ik krijg hiervan altijd een beetje het kampgevoel: Elke groep heeft zijn eigen tafel en bij elke tafel zitten 1 of 2 teachers. Deze scheppen het eten (de massarijst) op en moeten de orde en rust handhaven (wat voornamelijk bij de jongsten nodig is..) Het afruimen doen de kinderen zelf volgens een corvee schema.
Uit eerdere blogs had ik begrepen dat deze maaltijd nog wel eens een FearFactor-achtige uitdaging kon worden ('..met vissekoppen in de soep en complete kippenpoten en -tenen door de rijst..') Maar tot nu toe heb ik best lekker gegeten van de plakrijst met groente al dan niet geserveerd als een (Daal Bhaat-achtig) soepje ..Zou ik dan toch inmiddels de titel ervaringsdeskundige mogen dragen..?!
Het enigste wat echt opvalt tijdens het lunchen is dat de meeste kinderen veel eten en 2 of 3 keer op(laten)scheppen geen uitzondering is. Weer eens wat anders dan de dagelijkse lunch-strijd die ik in de wintermaanden ken met de skiklasjes waar vaak geen maaltijd goed genoeg of ‘net als thuis' is. En het laat je ook weer even realiseren dat wij het zo slecht niet hebben met de overvloed aan en de keuze in voedsel (en met de chocopasta en pindakaas ;D) ..
Na het eten hebben de kinderen, èn de teachers, vrij totdat de middaglessen om 13.00uur weer beginnen. De kinderen moeten zichzelf vermaken, maar mogen wel gebruik maken van de leesboeken, teken- ,knutsel-, sport- en spelmateriaal. Tijdens dit moment ‘voor ons zelf' zitten 'de teachers' meestal in het computerlokaal. Waar we bijna allemaal achter de laptop zitten te internetten, skypen, muziek luisteren, filmpjes kijken of (soms) lessen voor te bereiden.

Als laatste wil ik het grootste leed van de eerste week nog met jullie delen: de laptop (dat ding waar de wereldreiziger niet meer zonder kan..) Was het eerst het internet wat niet -naar behoren- werkte, toen dat 'probleem' opgelost was, is nog geen 2 dagen later, door nog onverklaarbare redenen mijn hele systeem gereset.. @¡#*?%.. vreemdgenoeg deed alleen skype het nog. Maar dankzij Sitha, de Cambodjaanse PDC manager en plaatselijke computerexpert, heb ik inmiddels ook weer internetconnectie! Sabine is de eerste week nog redelijk bespaard gebleven met laptop- en internetleed, maar die heeft inmiddels ook haar portie gehad!! Op de een of andere manier leven laptops hier een eigen leven en wordt de ene na de andere update, automatisch, op onze laptops geinstalleerd.. Handig zul je denken. Nou nee! Want bij ons heeft het als gevolg dat daarna meestal weer functies uitvallen!! We kennen de laptop inmiddels van binnen en buiten en hebben 'de problemen' nog altijd weten op te lossen, maar.. No more updates please!!!